Onderzoek van organisatiewetenschapper Marieke van Wieringen en collega’s van de Vrije Universiteit Amsterdam laat zien dat verzorgenden ig nog altijd te weinig erkenning krijgen voor hun essentiële rol in de zorg. Terwijl zij met ruim 136.000 zorgprofessionals de grootste groep in de langdurige zorg vormen en een sleutelrol hebben, blijkt uit eerder onderzoek van Van Wieringen. Ze geven niet alleen persoonlijke verzorging en verpleegtechnische handelingen, maar zijn ook de oren en ogen van artsen, therapeuten en verpleegkundigen, en geven zo onmisbare informatie, aldus het onderzoek.
Letterlijk in beeld
‘Mijn collega Kim van Erp kwam op het idee van het fotoboek’, zegt Marieke van Wieringen. ‘Ons onderzoek heet “De verzorgende in beeld’” en Kim zei: “Wordt het misschien tijd om het belangrijke werk van verzorgenden létterlijk in beeld te brengen?” Ze had gelijk, en zo ontstond het idee voor ons boek.’
Niet alleen wassen en aankleden
Van Wieringen en Van Erp werkten het idee voor het fotoboek verder uit in samenwerking met de afdeling Verzorgenden van V&VN. Het boek is bedoeld om mensen te laten zie wie de verzorgende ig is, en wat het werk inhoudt. Samen met de verzorgenden zetten de onderzoekers op een rij welke thema’s belangrijk waren om te laten zien. Van Wieringen: ‘Zij vonden het belangrijk dat de nabijheid in beeld gebracht werd. En dat er wordt getoond hoe dicht verzorgenden ig bij hun bewoners of cliënten staan, dat ze warme zorg geven, met een knuffel of een aanraking. Maar ze wilden ook dat er verpleegtechnische handelingen getoond werden, zoals medicatie delen, katheteriseren en wondverzorging. Zodat mensen zien dat een verzorgende niet alleen maar mensen wast en aankleedt.’
Indringende beelden
Vervolgens ging fotograaf John van Hamond fotograferen bij acht zorgorganisaties in de VVT en de gehandicaptenzorg. Hij liep diensten mee met verzorgenden, en fotografeerde hen met de cliënten tijdens de dagelijkse zorg. ‘Niets is in scène gezet’, zegt Van Wieringen, ‘alle foto’s zijn in het moment gemaakt. Het boek is realistisch, dus soms zijn de beelden vrij indringend. Maar dat vond de afdeling Verzorgenden van V&VN ook belangrijk: dat het geen gekunstelde foto’s zouden worden met alleen maar vrolijk lachende ouderen.’
Dus staan er bijvoorbeeld foto’s in van naakte ouderen die gekatheteriseerd worden, van een meneer op een gesloten afdeling die bij de dichte deur staat, en foto’s van cliënten uit de gehandicaptenzorg die een ander lichaam hebben dan het ‘standaard’ lijf.
Er is nog meer moois gratis voor verzorgenden: zo kun je nu het Burn-outdossier, het dossier onbegrepen gedrag bij dementie en het Penisdossier gratis downloaden.
Van Wieringingen: ‘We hopen met dit fotoboek de verzorgende ig een podium te geven en te zorgen voor meer bekendheid voor het vak. Het is een ode aan de verzorgende ig, en ook een boek voor op de koffietafel van zorginstellingen. Daar hopen we dat collega’s erover met elkaar in gesprek gaan. Want zelfs in de organisaties zelf zijn mensen niet altijd op de hoogte van wat het vak inhoudt.’ Dat werd wederom pijnlijk duidelijk toen een zorgmanager het boek bij een voorvertoning had gezien. Van Wieringen: ‘De manager zei tegen de aanwezige verzorgende: “Ja maar dit soort dingen doen jullie niet elke dag, toch?” “Jawel”, antwoordde ze. “Elke dag.”’
Het boek is (zolang de voorraad strekt) gratis te bestellen. Stuur hiervoor een mail met je adresgegevens naar talma.instituut@vu.nl.
Het fotoboek kwam tot stand met subsidie van VUVereniging, en financiële bijdragen van V&VN en VU Amsterdam.
