Gefeliciteerd met deze overwinning, hadden jullie dit verwacht?

‘Verwacht is een groot woord, maar wel gehoopt.’

Waardoor had je het idee dat deze zaak te winnen was?

‘Het lastige is dat je moet aantonen dat je tijdens je werk besmet bent geraakt. Toen deze verpleegkundige haar verhaal deed, dacht ik: dit heeft wel een kans. Met name door haar woonsituatie -ze woont alleen- en hoe ze zich na de mogelijke blootstelling opstelde.’

Hoe bewijs je dat je op je werk besmet bent geraakt?

‘Deze verpleegkundige verzorgde in het verpleeghuis een cliënt die duidelijke kenmerken van corona had: het snot liep uit de neus. De verpleegkundige voelde zich er eigenlijk al niet fijn bij om deze persoon zonder enige bescherming -zoals een mondkapje- te verzorgen. Daarom ging ze direct na haar dienst thuis in quarantaine. Ze woont alleen, dus kan niet door huisgenoten besmet geraakt zijn. De volgende dag hoorde ze dat de verpleeghuisbewoner die ze verzorgde positief testte op covid-19. Dit is bevestigd door verschillende collega’s van haar.’

Dus het bewijs in zo’n zaak zijn getuigenverklaringen?

‘Klopt. Zo heeft haar familie verklaard dat zij boodschappen voor de verpleegkundige deden, en die achterlieten in haar tuin. Wat helpt in deze zaak is dat de verpleegkundige direct na haar dienst in quarantaine is gegaan, en niet bijvoorbeeld nog langs de supermarkt ging. Anders zou ze daar ook besmet kunnen zijn en dat maakt haar zaak minder sterk.’

Maar mensen kunnen toch ook beweren dat je direct in quarantaine bent gegaan, terwijl dat niet zo is? Is er geen fysiek bewijs nodig?

‘Het is sowieso lastig om zoiets helemaal te bewijzen. Dit is een civiele rechtszaak en daarin geldt: je moet het aannemelijk maken dat iets zo gegaan is. En in dit geval lag er een zeer gedetailleerd verhaal van de verpleegkundige, haar collega’s en naasten. Liegen onder ede is een strafbaar feit. De rechter heeft zeer kritisch gekeken naar de getuigenverklaringen en oordeelde dat de besmetting tijdens het werk heeft plaatsgevonden.’

De verpleegkundige verklaarde ook dat ze van de zorginstelling geen toestemming kreeg om een mondkapje te dragen. Was dat van belang bij deze zaak?

‘Het gaat er bij werkgeversaansprakelijkheid om dat je kunt aantonen dat je tijdens de werk schade hebt geleden. Ongeacht of je gevraagd hebt om een mondkapje te mogen dragen. In dit geval hebben we aannemelijk gemaakt dat deze coronabesmetting tijdens het werk is gebeurd. Vervolgens moet de werkgever aantonen dat hij alles heeft gedaan wat hij kon doen om de werknemer te beschermen. Ter verdediging beriep deze werkgever zich op de destijds geldende RIVM-richtlijnen over de inzet van persoonlijke beschermingsmiddelen in een verpleeghuis. Maar we weten uit eerdere rechtszaken die gevoerd zijn over asbest, dat voldoen aan de RIVM-richtlijnen een ondergrens is. Voldoet een werkgever niet aan de eisen van de overheid, dan is de werkgever aansprakelijk. Maar je kunt het niet omdraaien, in de zin van: ik heb me aan de richtlijn gehouden, dús ik heb voldaan aan de zorgplicht. Er bestaat ook zoiets als ongeschreven recht: van welke maatregelen was je op de hoogte, heb je dat gedaan, en was dat voldoende? In het geval van deze verpleegkundige is er gevraagd om mondkapjes, maar werd dit niet toegestaan omdat er dan mogelijk te weinig mondkapjes waren en dit bewoners angst zou kunnen aanjagen. Volgens het vonnis voldoet de zorgorganisatie daarmee niet aan de zorgplicht.’

Zijn er veel zorgverleners met long covid die na deze gewonnen zaak contact met je zoeken?

‘Ja, veel zorgverleners vragen mij nu om hulp. Maar ik moet veel van hen direct teleurstellen, omdat niet overtuigend vastgesteld kan worden dat de besmetting op het werk plaatsvond. Als ik vraag naar de thuissituatie en hoor dat de verzorgende samenwoont met haar partner die in dezelfde periode actief bij de politie werkte, dan houdt het algauw op. Want je kunt dan ook besmet geraakt zijn door je partner. Dus het is niet zo dat een hele grote groep mensen nu een zaak heeft. Maar als je situatie lijkt op die van mijn cliënte, en je kunt aantonen dat de besmetting op je werk heeft plaatsgevonden, dan kan procederen zin hebben.’

Wat betekent deze zaak voor de toekomst?

‘Ik denk dat dit een duidelijk signaal is voor de overheid en werkgevers: dit is wel degelijk een probleem waarvoor je wettelijk aansprakelijk bent, dus zorg dat er een goede regeling komt voor deze mensen. De vakbonden pleiten al een tijdje voor een algemene regeling, dat zou een mooie oplossing zijn waar veel mensen mee geholpen zijn. In de coronaperiode waarin wij allemaal drie stappen achteruit zetten, hebben zij een stap vooruit gezet. We konden allemaal klappen voor de zorghelden, maar het mag kennelijk niks kosten. Zo werkt het natuurlijk niet. En als die algemene regeling niet komt, gaan er nog veel meer zaken komen, als ik naar mijn mailbox kijk…’

Bosch berekent nu samen met de verpleegkundige hoe hoog de schadeclaim wordt die ze gaan indienen. Dit kan oplopen tot enkele honderdduizenden euro’s, bestaande uit onder andere totale toekomstige gemiste inkomsten en extra kosten van haar ziek zijn, aldus Zorgvisie.