Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Bewoners met dementie klussen in nieuwe werkschuur van verpleeghuis

Zorgorganisatie De Rijnhoven opende onlangs een werkschuur in de tuin van verpleeghuis De Vijverhof in Harmelen. Hier kunnen bewoners naar hartenlust sleutelen, rommelen en werken, terwijl een medewerker als opzichter de wacht houdt: ‘Sommige bewoners staan al een half uur van tevoren klaar om te gaan “werken”.’
Een bewoner aan het werk in de werkschuur. Foto: Simone Vermeulen
Thirsa Brings

Schuren, verven, zagen, schroefjes sorteren… het gebeurt allemaal in de werkschuur van verpleeghuis De Vijverhof van zorgorganisatie De Rijnhoven, waar bewoners –veelal met dementie- naar hartenlust klussen. Het idee van deze schuur kwam van Coördinator Welzijn Thirsa Brings, wiens vader aan dementie leed. ‘Hij had Lewy Body Dementie en dat was best lastig voor ons. Hij vergat niet alleen dingen, maar werd ook een heel ander persoon en was moeilijk te sturen. Toch was er één ding dat bleef: de liefde voor zijn werk. Hij was financieel directeur bij Unilever en als hij niet óp zijn werk was, dan bezig met voorbereidingen. Hij wees in het verpleeghuis een keer minzaam op zijn medebewoners: “Daar moet ik het mee doen de hele dag”, zei hij. Door de dementie ging hij terug in de tijd en dacht hij dat hij weer op kantoor was, en dat zijn medebewoners zijn werknemers waren.’

Plezier in werken

Daarom besluit Thirsa een werkplek in te richten in het appartement van haar vader: een hoekbureau met een telefoon, paperassen en een computer. ‘Hij vond dat geweldig’, vertelt ze, ‘zat regelmatig met een telefoon aan zijn oren druk te doen, alsof hij op kantoor was.’ Als Thirsa aan de slag gaat voor zorgorganisatie De Rijnhoven, ziet ze aan de overkant van haar werkplek een oude schuur staan. Deze blijkt af en toe door vrijwilligers gebruikt te worden. ‘Toen dacht ik aan mijn vader, die in de laatste fase van zijn leven zoveel plezier haalde uit het beoefenen van zijn beroep. In de regio Utrecht, waar ons verpleeghuis staat, zijn veel mensen die werken met hun handen: metselaars, timmermannen, loodgieters, en mensen die uit het boerenleven komen. Hoe mooi zou het zijn als ze dit werk konden doen in de werkschuur?’

Inspirerend: docent verpleegkunde Anneke Helder bedacht een gepersonaliseerde film over iemand met dementie, waarbij favoriete beelden en muziek voorbij komen: ‘Tijdens het bekijken vertoonden alle bewoners nul keer onrustgedrag.’ >>

Thirsa mag van de directeur de werkschuur leeghalen en opknappen, maar niet te veel, ‘want het is juist belangrijk dat het echt ruikt en eruit ziet als een schuur.’ Inmiddels is de werkschuur twee dagen per week in gebruik, elke groep bewoners gaat er een dagdeel heen. Iemand van de activiteitenbegeleiding en een vrijwilliger gaat met acht bewoners naar de schuur en er hangt ook écht een werksfeer. Thirsa: ‘De activiteitenbegeleider is de opzichter met een werkjas aan, en benoemt bij het koffiedrinken aan het begin van de dag welke dingen gedaan kunnen worden.’

Populair bij mannen

Elke bewoner heeft zijn eigen favoriete activiteit: de een gaat met een oude fiets aan de slag, de ander sorteert de schroefjes. Maar de schuur mag zelf ook aangepakt worden: zo kunnen de kozijnen en de muren geverfd als iemand daar zin in heeft. Thirsa: ‘Bij dagbesteding gaat het vaak om het eindresultaat, hier gaat het om de lol en zingeving die mensen ervaren bij de activiteit. Al gaat iemand de hele dag een beetje zitten zagen, dan is dat helemaal prima.’ De werkschuur is vooral in trek bij de mannelijke bewoners van het verpleeghuis, maar er werken ook een paar vrouwen. ‘Zij zijn vooral dol op mozaïeken en er is een dame die het fijn vindt om te vegen en de tafels af te nemen. We prijzen haar dan ook echt dat ze er is, want zonder haar zou het een zooitje zijn. Dan straalt ze. Mensen willen van waarde zijn en de werkschuur geeft ze een stukje zingeving.’

Bij mensen met bijvoorbeeld dementie, Parkinson, MS, of een CVA kan het aan- en uitkleden moeizaam en pijnlijk zijn. Door wat simpele aanpassingen aan hun kleding is dit te verhelpen. Sylvia schreef twee boekjes vol naaitips >>

De verzorgenden denken mee over voor wie de werkschuur geschikt zou kunnen zijn, en brengen soms bewoners na, als ze niet op tijd klaar zijn. ‘We horen van verzorgenden dat bewoners blij worden van de werkschuur. Zo is er een meneer die eigenlijk niet veel doet, maar met glimoogjes naar het werk zit te kijken. En dan hoor ik van de verzorgenden dat hij ’s avonds enthousiast vertelt wat er allemaal is gebeurd’, vertelt Thirsa. Van familieleden hoort ze dat hun naaste “moe maar voldaan” is nadat ze in de werkschuur zijn geweest. Thirsa: ‘Laatst duwde een bewoner een briefje onder de deur door, waarop stond dat hij zich graag wilde aanmelden om nog vaker in de werkschuur te komen “werken”. Hij staat altijd een half uur van tevoren al klaar om mee te gaan. Een andere bewoner kwam met het idee om een prikklok op te hangen, om werkuren te registreren. Alleen al daarom is deze werkschuur een geslaagd project. In de toekomst wil ik graag héle dagen met bewoners werken in de schuur, zodat ze ook hun broodtrommel mee kunnen nemen.’

Blijf op de hoogte van inspirerende initiatieven voor mensen met dementie, met de gratis online nieuwsbrief van TVV voor verzorgenden >>