Wat is het verschil tussen de ergocoach en de ergotherapeut?
‘Een ergocoach kijkt hoe verzorgenden hun werk kunnen doen, met zo min mogelijk lichamelijke klachten. Zoals een goede werkhouding aan het bed, een juiste manier van tillen en verplaatsen, of bij het aantrekken van de steunkousen. Ook kan de ergocoach advies geven over hulpmiddelen waardoor het lijf van de verzorgende minder belast wordt. Zoals aantrekhulpen of glijzeilen. Maar alleen een ergotherapéut kan deze hulpmiddelen aanvragen.’

En wat zijn de taken van de ergotherapeut?

‘De ergotherapeut kijkt naar hoe zelfstandig we een cliënt kunnen maken, zodat er minder zorg nodig is. Als iemand bijvoorbeeld opeens minder goed zelfstandig naar het toilet kan, kijk ik hoe dit alsnog mogelijk is. In de eerste instantie kijk ik of dit lukt door iets op een àndere manier te doen dan de cliënt gewend is. Zoals zelf een broek aantrekken: dat lukt misschien niet meer staand, maar wel liggend op bed. En als het nodig is, kijk ik welke steuntjes er in huis zijn. Sokken aantrekken gaat bijvoorbeeld makkelijker als iemand zijn voet op een krukje zet. In het uiterste geval adviseer ik hulpmiddelen. De ergotherapeut en ergocoach worden nogal eens door elkaar gehaald. Vooral als iemand “ergo” zegt, want welke bedoel je dan?’

Wanneer schakel je als verzorgende een ergotherapeut in?

‘Als je ziet dat je cliënt opeens een bepaalde beweging of handeling niet meer kan. Of als je bijvoorbeeld ziet dat je cliënt scheef in de stoel hangt. Ik had een keer een mevrouw die scheef in haar rolstoel hing, wat kwam doordat ze ’s nachts nonstop in dezelfde houding lag: op haar rug.’

Dat heeft er invloed op?

‘Jazeker, je lighouding ’s nachts in bed kan invloed hebben op je zithouding overdag. Als je de hele nacht in dezelfde houding ligt, ben je ’s ochtends stijf en kun je gaan hellen als je in je rolstoel zit. Dit is lastiger te corrigeren dan wanneer je ’s nachts af en toe van houding wisselt. Ik adviseer dan om bijvoorbeeld in bed te beginnen in een andere houding, zoals je zij. Bij het slapen draai je dan automatisch op je rug. En als je tussendoor wakker wordt om te plassen, dan begin je opnieuw in een andere houding. Mensen die dit niet kunnen, kun je wisselligging geven. Dan zijn ze ’s ochtends minder stijf.’

Weten verzorgenden je altijd te vinden?

‘Toen ik meer dan 13 jaar geleden met dit werk begon, was er nog veel onbekendheid onder verzorgenden. Maar zodra ik een keer in beeld ben geweest, weten ze me erna beter te vinden. Wat ik vaak van verzorgenden hoor, is dat het al heel lang op een bepaalde manier gaat. Terwijl het met mijn tips soepeler gaat. Als verzorgende maak je je cliënt soms dagelijks mee, dan merk je achteruitgang minder snel op. Terwijl ik met een frisse blik kom kijken, en direct zie waar wat te winnen valt.’

Zijn er meer redenen waarom de ergotherapeut niet direct wordt ingeroepen door een verzorgende?

‘Je moet dus weten wat een ergotherapeut voor je cliënt kan betekenen. Maar misschien ook beseffen dat er soms meer mogelijk is dan je denkt. Sommige mensen hebben het idee dat achteruitgang erbij hoort als je ouder wordt. Dat is deels waar, maar toch zou ik dan een ergotherapeut inschakelen. Want het zou toch jammer zijn als een cliënt zelfstandigheid inlevert, terwijl dat met de juiste tools eigenlijk nog niet nodig is. Soms wordt er bijvoorbeeld een passieve tillift ingezet, terwijl iemand nog best een beetje kan staan. Het punt is: als je dit soort hulpmiddelen inzet, gaat het lichaam ook kracht inleveren. En het is zonde als dit te vroeg gebeurt, denk ik.’

Waarvoor schakel je als verzorgende een fysiotherapeut in? Die is toch ook voor het zelfstandiger maken van de cliënt?

‘Dat klopt. Maar de fysiotherapeut kijkt hierbij vooral naar het opbouwen van spieren, of conditie, om iets zelf te kunnen. Er is zeker wat overlap met de ergotherapeut, maar we kunnen elkaar aanvullen.’